Question tag : A to Z माहिती

 नमस्कार मित्रांनो,
आज आपण इंग्रजीतील एक अतिशय महत्त्वाचा असा व्याकरणाचा प्रकार पाहूया. तो म्हणजे Question tag. 
Question tag हा इंग्रजीतील एक अतिशय महत्त्वाचा पण तेवढाच सोपा व्याकरणाचा  प्रकार आहे. मी शाळेत शिकत असतांना मला Question tag ची वाक्ये अगदी मनापासून आवडायची. कारण Question tag ची वाक्ये सोडवताना मनात एक वेगळेच कुतुहल आणि उत्सुकता भरलेली असायची. खरं सांगायचं म्हणजे हा परीक्षेमध्ये हमखास मार्क मिळवून देणारा अतिशय सोपा घटक आहे. यासोबतच Question tag चा सराव केला तर आपली इंग्रजी भाषा पक्की व्हायला खूप खूप मदत होते. Question tag ची वाक्ये सोडवत असताना दोन तीन महत्त्वाच्या गोष्टी जर आपण लक्षात ठेवल्या तर आपली एकही चूक होत नाही म्हणून समजा. म्हणजे आपण सोडवलेले प्रत्येक वाक्य एकदम बरोबरच येणार. बरं कोणते आहेत या दोन तीन महत्त्वाच्या गोष्टी.... चला तर मग सुरू करूया....

-------------------------------------------------------------------------------

ही वाक्ये सोडवत असताना आपल्याला वाक्यातील सहाय्यकारी क्रियापद आणि मुख्य क्रियापद लक्षात आले की काम झाले. आपल्याला साह्यकारी क्रियापद आणि मुख्य क्रियापद यांच्यामुळे वाक्याचा काळ लगेच लक्षात येतो आणि कोणता tag लावायचा हे फक्त खालील दोन गोष्टी लक्षात ठेवल्या की झाले...आपले उत्तर बरोबर आलेच म्हणून समजा....
1) Question tag जर होकारार्थी असेल तर उत्तर नकारारथी लिहा.
2) Question tag जर नकारार्थी असेल तर उत्तर होकारार्थी लिहा.
3 Question tag लावताना मूळ वाक्य संपल्यानंतर comma वापरावा.
4) Question tag लावल्यानंतर प्रश्नचिन्ह वापरावे.
उदाहरणासाठी आपण खालील एक वाक्य पाहूया....

He is my friend.
He is my friend, isn't he?
He is not my friend.
He is not my friend, is he ?

आता दुसरे एक वाक्य सरावासाठी पहा...
She likes mangoes.
She likes mangoes, doesn't she?
She does not like mangoes.
She does not like mangoes, does she?

 वरील दोन्ही होकारार्थी वाक्यांमध्ये नकारात्मक tag लावलेला आहे तर नकारात्मक वाक्यामध्ये होकारार्थी tag लावला आहे. आपल्याला Question tag पूर्णपणे समजण्यासाठी आपल्याला इंग्रजीतील बारा काळ व्यवस्थितपणे समजलेले असले पाहिजेत बरं का मित्रांनो.....

आता आपण Question tag शी संबंधित सर्व प्रकारचे नियम एकदा शिकून घेऊ या म्हणजे भविष्यात आपल्याला कधीही Question tag चे वाक्य सोडवण्याची वेळ आली तर अगदी बिनधास्त पणे न घाबरता आपल्याला सहजपणे ते वाक्य सोडवता येईल... .. चला तर मग अगदी मनमोकळेपणे खालील सर्व नियम एकदा पटापट वाचून घ्या आणि व्हा तयार Question tag चा मुकाबला करण्यासाठी......

नियम क्रमांक 1 
 जर वाक्याचा कर्ता नाम असेल तर  नामा ऐवजी सर्वनाम वापरले पाहिजे. 
1) Aditya is my son.
Aditya is my son, isn't he?
2) Sheetal was not at home.
Sheetal was not at home, was she?
3) Rajesh helps many people.
Rajesh helps many people, doesn't he?
4) Dilip did not return yesterday.
Dilip did not return yesterday, did he?
वरील वाक्यांमध्ये आदित्य ,शितल, राजेश आणि दिलीप यांच्या ऐवजी सर्वनामे वापरली गेली आहेत.

नियम क्रमांक 2
जर वाक्याचा कर्ता This किंवा That असेल तर It हा कर्ता वापरावा.
1) This is my new bike.
This is my new bike, isn't it?
2) That was our old house.
That was our old house, wasn't it?
3) This is not your pen.
This is not your pen, is it?
4) That was not fair.
That was not fair, was it?
वरील चारही वाक्ये सोडविताना This व That ऐवजी It चा वापर केलेला आहे.

नियम क्रमांक 3 
जर वाक्याचा कर्ता These किंवा Thoseअसेल तर Question tag करताना They  हा कर्ता  घ्यावा.
1) These are my sisters.
These are my sisters, aren't they?
2) Those are my horses.
Those are my horses, aren't they?
3) These are not good girls.
These are not good girls, are they?
4) Those are not good boys.
Those are not good boys, are they?
वरील चारही वाक्यामध्ये These आणि Those च्या जागी Question tag करताना They हा कर्ता वापरलेला आहे.

नियम क्रमांक 4 
जर वाक्याची सुरुवात Let us या शब्दांनी होत असेल तर Question tag चे वाक्य तयार करत असताना shall we हेच शब्द घेतात.
1) Let us go to Pune.
Let us go to Pune, shall we?
2) Let us play cricket.
Let us play cricket, shall we?
3) Let us read stories.
Let us read stories, shall we?
4) Let us join Indian army.
Let us join Indian army, shall we?
वरील चारही Let us ने सुरू झालेल्या वाक्यांचे  Question tag करताना shall we हे शब्द घेऊन वाक्याचे Question tag केलेले आहे

नियम क्रमांक 5 
आज्ञार्थी वाक्याचे Question tag करत असताना नेहमी Will you हेच शब्द  घेतात.
1) Close the door.
Close the door, will you? 
2) Don't close the door.
Don't close the door, will you?
3) Save the girl child.
Save the girl child, will you? 
4) Don't waste water.
Don't waste water, will you?
वरील चारही होकारार्थी आणि नकारार्थी आज्ञार्थी वाक्यांचे Question tag करत असताना Will you हे शब्द घेतलेले आहेत

नियम क्रमांक 6 
जर वाक्याची सुरुवात There या शब्दाने होत असेल तर Question tag चे वाक्य लिहीत असताना There हाच शब्द घेऊन वाक्य लिहावे.
1) There are five students.
There are five students, aren't there ? 
2) There was a great king.
There was a great king, wasn't there? 
3) There is a tall tree.
There is a tall tree, isn't there? 
4) There isn't anything.
There isn't anything, is there? 
वरील There ने सुरु झालेल्या चारही वाक्यांचे Question tag करत असताना हा There हाच  शब्द वापरलेला आहे.

नियम क्रमांक 7 
ज्या वाक्यात Modal Auxiliary Verbs म्हणजेच can, could, shall, should, may, might, must, need, dare या सारखे शब्द असतात अशा वाक्याचे Question tag करत असताना वरील शब्दांनाच tag म्हणून वापरले जाते.
1) He can help me.
He can help me, can't he? 
2) He can't help me.
He can't help me, can he? 
3) You should study everyday.
You should study everyday, shouldn't you?
4) You shouldn't waste time.
You shouldn't waste time, should you? 
5) They could not reach here.
They could not reach here, could they?
6) You must not raise voice.
You must not raise voice, must you?
7) He may not fail.
He may not fail, may he?
8) We shall eat food.
We shall eat food, shan't we?
 वरील सर्व वाक्य काळजीपूर्वक वाचा म्हणजे तुमच्या लक्षात खूप लवकर येईल ....

नियम क्रमांक 8 
I (मी) ने सुरू होणारे वर्तमानकाळातील होकारार्थी वाक्य असेल तर अशा वेळी या वाक्यात Question tag पुढीलप्रमाणे  aren't I लिहावे.
1) I am a student.
I am a student, aren't I?
2) I am your friend.
I am your friend, aren't I ?
3) I am playing tennis.
I am playing tennis, aren't I ?
4) I am watching a Hollywood movie.
I am watching a Hollywood movie, aren't I ?
वरील प्रमाणे I  ने सुरू झालेल्या वाक्यात aren't I हा Question tag लावतात.

नियम क्रमांक 9 
जे वाक्य everyone, no one, someone, anyone, everybody, somebody, nobody व anybody या शब्दांनी सुरू होते त्या वाक्याचे question tag करत असताना They हा tag घेतात.
1) Everyone has a privilege.
Everyone has a privilege, haven't they ? 
2) Someone has stolen my pen.
Someone has stolen my pen, haven't they? 
3) Nobody has come.
Nobody has come, have they ? 
4) Somebody will help me.
Somebody will help me, won't they?
वरील चार वाक्यामध्ये नियम क्रमांक 9 मध्ये सांगितल्याप्रमाणे They हा Question tag लावून तयार केलेल्या वाक्यांचा सराव करा.

नियम क्रमांक 10 
जे वाक्य something, everything, nothing व anything या  चार शब्दांनी सुरू होते त्यांचे Question tag करत असताना it हा शब्द घ्यावा.
1) Something can happen.
Something can happen, can't it ? 
2) Everything is possible.
Everything is possible, isn't it ? 
3) Nothing is impossible.
Nothing is impossible, is it ? 
4) Anything had happened.
Anything had happened, hadn't it ? 
वरील चार वाक्यांमध्ये it हा शब्द वापरून तयार केलेले question tag ची वाक्ये पहा आणि अशाच प्रकारची अजून भरपूर वाक्ये तयार करा.

नियम क्रमांक 11
इंग्रजीतील खालील काही शब्द नकारात्मक अर्थ असलेली आहेत..
Few, seldom, rarely, barely, scarcely, hardly व little यांचा वापर करून तयार केलेले वाक्य नकारात्मक समजले जाते त्यामुळे अशा वाक्यात होकारार्थी question tag वापरायला हवे.
1) He seldom comes here.
He seldom comes here, does he ? 
2) Few students attended this class.
Few students attended this class, did they ? 
3) She rarely speaks aloud.
She rarely speaks aloud, does she ?
4) Ashok scarcely talked with me.
Ashok scarcely talked with me, did he ?
वरील प्रमाणे question tag च्या वाक्यांचा आपण जर लेखन आणि वाचण्याचा सराव केला तर अगदी कमी काळात आपण सहजपणे हा व्याकरणाचा प्रकार शिकू शकतो.
धन्यवाद!